De klei werd bewerkt door pottenbakkers, maar ook door tegel- en baksteenmakers. Bijna elk dorp in het bekken van het eiland heeft tot de 19e eeuw een baksteen- of dakpannenfabriek gehad om aan de grote vraag naar dakpannen, dakpannen en bakstenen voor de bouw van gebouwen te kunnen voldoen. Ondanks de concentratie van keramische fabrieken in Frankrijk bestaan er nog steeds enkele fabrikanten van keramische producten in de vallei.
De pottenbakkers leverden ook speciale stukken voor de architectuur: buizen en nokfinialen. Een nokviniaal is een architectonisch ornament dat op een dak wordt geplaatst om een stuk raamwerk te beschermen dat anders aan het weer zou worden blootgesteld. Het biedt ook een beschermende waarde, zowel heidense als christelijke, voor het huis. De vinial zou ook het symbool van een bepaalde sociale status kunnen zijn en zo de ambachtsman of de eigenaar van het huis uitvergroten door een deurteken van het huis te worden.
Rariteiten van de Eilandvallei :
De daken van de oude huizen in de Vallée de l’Isle zijn soms bedekt met vreemde groene, gele of bruine figuren. Ze observeren ons, maken gezichten of apen ons, maar nodigen ons altijd uit om onze ogen naar de hemel te verheffen.
Illustraties :
– Foto van een antropomorfe vindplaats uit de 19e eeuw in Saint Médard de Mussidan. (©Musée André Voulgre).
– Foto van nokpieken op het Château du Roc de Saint Aquilin (Foto Alain Devise ©Musée André Voulgre) 2008.0.723
– Foto van de Gouaud tegel- en baksteenfabriek in Montpon-Ménestérol in de jaren tachtig (©Musée André Voulgre) (te herwerken)
– Advertentie van de Société des tuileries mécaniques Alfred Des Moutis de Périgueux in 1874 in Annales de la société d’agriculture de la Dordogne (©Musée André Voulgre).
– Ansichtkaart van de aanstekerfabriek van de Hermitage in Toulon in Périgueux in de jaren 1910. (Iconotheek van de SHAP24)